Тошкент, Ўзбекистон (UzDaily.uz) — Замонавий дунё рақамли технологиялар, сунъий интеллект ва илғор ҳисоблаш тизимлари туфайли жадал ривожланмоқда. Шу шароитда юқори малакали IT-мутахассислар фан, саноат ва бизнеснинг турли соҳаларида асосий ўйинчиларга айланмоқда.

Тошкент шаҳридаги “MMФИ” Миллий тадқиқот ядро университетининг филиали (MMФИ МТЯУ ТФ) “Информатика ва ҳисоблаш техникаси” йўналиши очилганини эълон қилди. Шу тариқа бакалаврлар тайёрлаш йўналишлари сони олтитага етди. MMФИ МТЯУ ТФ ижрочи директори Шавкат Абдукомиловнинг маълум қилишича, IT-дастур жорий этиш қарори меҳнат бозори эҳтиёжлари ва Ўзбекистон иқтисодиётини рақамлаштириш бўйича стратегик вазифаларнинг чуқур таҳлили асосида қабул қилинган.

“Ўзбекистон бугунги кунда IT-мутахассислар учун жозибали жойга айланмоқда, бу ерга халқаро компаниялар ҳам, мустақил ишлаб чиқувчилар ҳам кўчиб келмоқда. Биз фундаментал тайёргарликка эга мутахассисларга юқори талабни кўряпмиз ва университетимиз нафақат тижорат секторида, балки атом энергетикаси, киберхавфсизлик ва мураккаб технология жараёнларини бошқариш каби стратегик соҳаларда ҳам ишлашга қодир бўлган юқори малакали IT-кадрларни тайёрлаш борасида ўз ўрнини эгаллашни мақсад қилган”, — деди Абдукомилов.

2018 йилда ташкил этилганидан буён Тошкент шаҳридаги MMФИ МТЯУ филиали энергетика соҳаси учун мутахассислар тайёрлаш бўйича етакчи марказ сифатида ўзини намоён қилди. Ҳозирги кунда университетда 250 нафарга яқин талаба тўрт йўналиш бўйича таҳсил олмоқда: «Ядро энергетикаси ва иссиқлик физикаси», «Ядро физикаси ва технологиялари», «Иссиқлик энергетикаси ва иссиқлик техникаси», шунингдек «Электроэнергетика ва электротехника». 2023 йилда бакалаврларнинг биринчи битирув маросими муваффақиятли ўтказилди, уларнинг катта қисми ўқишни дунёнинг етакчи университетларида давом эттирди. Икки йил ичида тахминан 50 нафар бакалавр Москвадаги MMФИ МТЯУ бош университетининг магистратура дастурларида ҳамда Франция, Италия, Венгрия, Корея ва Хитойнинг етакчи техник университетларида таҳсил олишни танлади. Филиал маълумотларига кўра, ҳар йили битирувчиларнинг деярли ярми магистратурага муваффақиятли қабул қилинади, бу эса талабаларнинг юқори тайёргарлик даражасидан далолат беради.

IT-йўналишининг жорий этилиши етакчи россиялик ва халқаро компаниялар билан ҳамкорлик туфайли амалга оширилди. Жумладан, филиал рақамли технологиялар бозорининг йирик иштирокчилари билан амалиёт ва стажировкаларни ташкил этиш масалалари бўйича музокаралар олиб бормоқда. Университетда таъкидланишича, IT-кадрлар тайёргарлиги мустаҳкам математик негизда қурилади, бу эса асосий рақобатбардош устунликлардан бири бўлади.

“MMФИ анъанавий равишда математика ва физика бўйича юқори даражадаги таълими билан машҳур бўлиб, бу фундаментал тайёргарлик битирувчиларга муҳим устунлик беради. Улар нафақат дастурлаш соҳасида ишлай оладилар, балки сунъий интеллект, машинани ўргатиш ва рақамли симуляциялар билан боғлиқ мураккаб технологик ишланмаларни ҳам амалга ошириш имкониятига эга бўладилар”, — деб қўшимча қилди Абдукомилов.

Янги таълим дастурида фанлараро тадқиқотларга алоҳида эътибор қаратилади. Талабалар автопилот тизимларини ишлаб чиқиш, технологик жараёнларнинг рақамли прототипларини яратиш ва мураккаб муҳандислик объектларини бошқаришда сунъий интеллект ечимларини жорий этишга қаратилган лойиҳаларда иштирок этиш имкониятига эга бўладилар. Филиалда реактор ишлашини рақамли муҳитда моделлаштириш имконини берувчи VR-лаборатория фаолият юритмоқда. Шунингдек, АЭС операторлари учун реакторни бошқариш пультининг рақамли модели билан ишлаш шароити яратилган.

Янги IT-йўналиш билан бирга филиалда «Тиббий физика: ядро тиббиёти» таълим дастури ҳам йўлга қўйилмоқда. Бу истиқболли йўналиш тиббий физика мутахассисларини тайёрлашга қаратилган бўлиб, улар онкологик касалликларни диагностика қилиш ва даволаш соҳасида ишлайди. Дастур битирувчилари радиацион тиббиёт, ядро диагностика ва замонавий нур терапия технологияларини қўллаш бўйича малакага эга бўладилар. Келажакда улар шифохоналар, илмий лабораториялар ва илғор диагностика ҳамда даволаш усулларини ишлаб чиқувчи тиббий технологик компанияларда фаолият олиб бориши мумкин. Режага кўра, ҳар бир янги йўналиш бўйича 2025 йилда шартнома асосида 50 нафар талаба қабул қилиниши мўлжалланган. 

«Информатика ва ҳисоблаш техникаси» ҳамда «Ядро тиббиёти» дастурлари бўйича янги қабул 2025 йилда бошланади. Қабул жараёни доирасида абитуриентлар таълим ва касбий ўсиш имкониятлари билан яқиндан танишишлари учун очиқ маърузалар, тақдимотлар ва саноат вакиллари билан учрашувлар ўтказилиши режалаштирилган.