Тошкент, Ўзбекистон (UzDaily.uz) -- Тошкентда ўтказилган матбуот-брифинги доирасида Ўзбекистон Республикасининг Ташқи савдо вазири ўринбосари Соҳиб Саифназаров, шунингдек Ўзбекистон автомобиль ва дарё транспорти агентлиги (ЎзАДТА) вакиллари “Тошкент-Андижон-Ўш-Иркештам-Қошғар” янги транспорт коридори бўйлаб экспорт юкининг биринчи колоннасини юборилишига тайёргарлик кўриш тўғрисида ахборот беришди. Ўзбекистон ва қўшни давлатлар экспортчиларининг маҳсулотлари юкни қабул қилувчиларгача “Silk Road International” МЧЖ автотранспорт воситалари ёрдамида етказилади. Охирги манзил, Кошғар шаҳрига етиб келгандан сўнг, колонна орқага импорт маҳсулотларини юклаган ҳолда йўлга чиқади.

“Ўзбекистон — Қирғизистон — Хитой” янги автомобиль коридорини йўлга қўйиш ташаббуси Ўзбекистон Республикаси Президенти Ш.М.Мирзиёевнинг 2017 йилнинг май ойида Хитой Халқ Республикасига Давлат ташрифи давомида илгари сурилган, ташриф давомида икки давлат ўртасида Халқаро автомобил хабардорлиги тўғрисидаги хукуматлараро Келишув имзоланган.

«Ушбу лойиҳанинг амалга оширилиши автоташувчиларга уч давлат худудида тўсиқларсиз мунтазам равишда юк ташиш имконини беради, — деди кириш сўзида Ташқи савдо вазири ўринбосари Соҳиб Саифназаров. — Бу ўзаро маҳсулот алмашиш ҳажмига ижобий таъсир кўрсатади ва Ўзбекистон, ХХР ва Қирғизистоннинг мавжуд транзит салоҳиятини бутунлай ишга солишга йўл беради”.

Ушбу Келишувни амалга ошириш доирасида 2017 йилнинг 30 октябридан 3 ноябригача “Тошкент - Андижон - Ўш - Иркештам - Қошғар” йўналиши бўйича Ўзбекистон, Қирғизистон ва ХХР автотранспорт воситалари иштирокида синов автопойга ташкил қилинган эди. Умумий йўл узунлиги 920 километрни бўлган масофа 31 соат давомида босиб ўтилган, шундан 16 соат эса ҳаракатда кечган.

Автоколоннанинг ўртача тезлиги 50-60 км/соатни ташкил қилган. “Дўстлик” ўзбек-қирғиз чегарасини босиб ўтиш учун 1,5 соат сарф қилинган, “Иркештам” қирғиз-хитой чегараси эса салкам 2 соат давомида босиб ўтилган.

Қирғизистондаги шаҳар типидаги Сари-Тош посёлкаси ва Иркештам довонидан ўтувчи йўл (дарёдан 3 500 метр баландликда) Ўзбекистоннинг Фарғона водийсидан Хитойгача энг қисқа автомобиль йўлидир.

«Умуман, бу йўналиш шуни кўрсатдики, қатновнинг бутун йўл қопламаси, яъни Ўзбекитон, Қирғизистон ва Хитойда, магитрал юк автотраспорт воситалари ҳаракати учун белгиланган меъёрларга жавоб беради”, - шарҳ берди ЎзАДТА бошлиғи ўринбосари Шоолим Шоваҳобов.

2018 йил январи охирида Ўзбекистон, Қирғизистон ва ХХР томонидан “Тошкент - Андижон - Ўш - Иркештам - Қошғар” йўналиши бўйича мунтазам автомобил юк ташишни йўлга қўйишга боғлиқ барча ташкилий-техник масалалар ҳақида келишиб олинди.

Бугунги кунда Ўзбекистон автомобил ва дарё транспорти агентлиги томонидан юк ташишни амалга ошириш учун рухсатнома бланклари ишлаб чиқилди ва хитой ва қирғиз томонларига (ҳар бирига 500 тадан) жўнатилди.

Шунингдек 5 февраль куни “Тошкент - Андижон - Ўш - Иркештам - Қошғар” янги транспорт коридори бўйлаб экспорт-импорт юк қатновини ташкил қилиш учун “Силк Роад Интернатионал” МЧЖ қўшма корхонаси тузилди. Уни жиҳозлаш учун биринчи босқичда 80 та автомобиль воситалари жалб қилинади ва шу йилнинг охиригача уларнинг сони 200 га етади. Келгусида, юк ташиш ҳажмидан келиб чиқиб, жалб қилинувчи автотранспорт воситалари сони ошиб боради.

Келтирилган ўтилган тадбирлар шу йилнинг охиригача янги йўналиш бўйича 100 минг тоннага яқин экспорт-импорт юкларини ташишни таъминлаш имконини беради.

Бугунги кунга келиб, келгуси уч ой давомида 27 минг тонна ҳажмдаги ташқи савдо юкини ташиш учун талабнома мавжуд. Бу текстиль, чарм ва қишлоқ хўжалиги маҳсулотларидир, шунингдек электротехника саноати, машинасозлик ва бошқа импорт маҳсулотлари.

Ташқи савдо вазири ўринбосари Соҳиб Саифназаровнинг таъкидлашича: «Янги йўналишга катта қизиқиш биринчи ўринда юкни қисқа фурсатларда етказиш билан боғлиқ. Агар аввал амал қилган коридор бўйлаб юк Ўзбекистондан Хитойгача 8-10 кунда етказиб борилган бўлса, янги йўналишда бу 2 кун вақтни талаб қилади холос. Шу билан бирга зарурат туғилганда шошилинч юк бир сутка давомида ҳам етказилиши мумкин”.

Бундан ташқари муҳим омиллардан бири — юк ташишнинг нархи ҳамдир. Шундай қилиб, ишлаб чиқилган контейнерлар ва йиғма юкларни ташишнинг келишувга мос шаффоф тарифлар тизими, ҳар бир юк партиясини етказиш давомида 300 дан 500 долларгача маблағни тежаш имконини беради, бу эса йилига харажатларни 2,5 миллион долларгача қисқартиришга олиб келади ва шубҳасиз маҳсулот таннархи ҳамда унинг рақобатбардошлигига ижобий таъсир қилмай қолмайди.

Қўшимча шароитлар яратиш учун республиканинг юк жўнатувчи ва юк қабул қилувчилар учун Андижон вилоятида “Ахтачи” стантсияси терминали негизида мултимодал транспорт-логистика маркази яратилган, у эса юкни Ўзбекистоннинг барча нуқтасидан Андижонгача темир йўл транспорти орқали ва кейин Хитойгача автотраспортда етказиш имконини беради.

Юқорида келтирилган тадбирлар келгусидаги давлатлар ўртасидаги ҳамкорлик учун асос бўлиб хизмат қилади, шу жумладан “Хитой - Марказий Осиё - Кавказ - Европа” ва “Хитой - Марказий Осиё - Афғонистон - Эрон” янги трансконтинентал коридорларни яратишга имкон берувчи “Ўзбекистон - Қирғизистон - Хитой” янги темир йўл магистралини қуришни жонлантиришга йўл очади. Улар амалдаги коридорлардан деярли 1000 километрга қисқароқ бўлади.

Бундан ташқари келтирилган йўналишга нафақат мамлакат ишлаб чиқарувчилари, балки Мозори Шарифдан Андижонгача, кейинчалик Хитойгача темир йўл орқали транспортда юк ташиш соҳасидаги афғон шериклар ҳам қизиқиш билдиришмоқда. “Мозори Шариф - Герат” (Трансафғон коридори) янги темир йўл қурилиши билан “Хитой - Марказий Осиё - Жанубий Осиё - Яқин Шарқ” Трансконтинентал транспорт коридори шаклланиши якунланади.

Ўзбекистон Республикаси Ташқи савдо вазирлиги томонидан ташкил этилган матбуот-брифингида “Ўрта Осиё Транс” АЖ, “Silk Road International” МЧЖ қўшма корхонаси, “Uztrade” АЖ ва бошқа компаниялар вакиллари иштирок этишди.