Тошкент, Ўзбекистон (UzDaily.uz) — Хитойлик ва америкалик геологлар Ер қобиғи ва мантиясининг ҳаракати туфайли қуриб бораётган Орол денгизи тубининг мунтазам равишда кўтарилиб бораётганини аниқлашди.

Ўтган 80 йил ичида Орол денгизи 1,1 млрд тонна сувни йўқотди. Бу йўқотиш шунчалик катта эдики, ер қобиғи "қисилган пружина қўйиб юборилгандек" кўтарила бошлади.

Дастлаб, ер қатлами жуда оз миқдорда кўтарилиши тахмин қилинган. Бироқ, янги тадқиқот шуни кўрсатдики, сув буғланганидан кейин ўн йиллар ўтса ҳам, ер ҳамон йилига 7 мм тезликда кўтарилишда давом этмоқда.

Ушбу кашфиёт сув ҳавзаларини қуритиш ва гидротехник иншоотлар қуриш каби антропоген ўзгаришлар нафақат экотизимларга, балки чуқур геодинамик жараёнларга ҳам таъсир кўрсатиши мумкинлигини кўрсатмоқда. Шундай қилиб, инсон фаолияти Ер мантиясида деформацияларни келтириб чиқариши мумкин экан, бу эса илгари эҳтимолдан йироқ деб қаралган эди.