Ўзбекистон Республикаси Инновацион соғлиқни сақлаш миллий палатаси ва Қозоғистоннинг «Cerebra.ai Ltd.» компанияси ўртасида бир ой аввал тузилган ҳамкорлик тўғрисидаги меморандум доирасида сунъий интеллектдан фойдаланган ҳолда инсультни эртароқ ташҳислаш бўйича новаторлик ишлаб чиқишни жорий этиш лойиҳасини амалга ошириш бошланди.     

Биринчи босқичда Олмаота шаҳридаги 7-сонли клиник шифохонада ушбу янгилик жорий этилган «Церебра» платформасидан фойдаланиш натижалари билан таништириш мақсадида ташкил этилган онлайн тур бўлиб ўтди.

Миллий палата таклифи билан онлайн турда унинг маслаҳат кенгаши аъзоси, Ўзбекистон Соғлиқни сақлаш вазирлиги бош радиологи, тиббиёт фанлари доктори Дамир Зарединов иштирок этди.

«Cerebra.ai Ltd.» (Қозоғистон) компаниясининг ишланмаси сунъий интеллектни жорий этиш йўли билан инсультнинг дастлабки аломатлари пайдо бўлган биринчи соатларда ишемик ва геморрагик инсультни ташҳислаш имконини беради. Шу билан кўпинча бирга беморнинг ҳаёт сифатини сақлаб қолиш имконини беради.

Онлайн тур давомида иштирокчилар унинг қандай ишлашини кўрдилар, ҳамда амалиётчи шифокорлар фикрини тингладилар. Сунъий интеллект 5-7 дақиқада инсульт шубҳаси билан келган бемор компьютер томографияси (КТ) суратларига ишлов беради. Нейрон тармоқларни жорий этиш КТ суратида инсон кўриб бўлмайдиган ҳолатларни — бош мия қисмининг  шикастланишини инсультнинг биринчи соатида кўриш имконини беради. Бунда шикастланиш соҳаси ва унинг миқёсини аниқ кўрсатиш имони мавжуд бўлади. Бу эса нейрожарроҳларга операция зарурлиги, ҳамда уни «терапевтик дераза» даврида — инсульт содир бўлган дастлабки 4-4,5 соатларда бажариш ҳақида тез ва аниқ қарор қабул қилиш имконини беради. 

7-сонли шифохона томир нейрожарроҳлиги  бўлинмаси мудири Рауан Кастей таъкидлаганидек, КТ суратларига оддий ишлов беришда ишемик манба бир суткадан кейин кўринади. 

Олмаота шифохонасида «Церебра»ни бор-йўғи 3 ҳафта аввал қўллай бошлаган ва у фалаж ҳолда келтирилган ёши улуғ бемор аёл ҳаёти сифатини сақлашга ёрдам берди.  Сунъий интеллект туфайли шифокорлар бош миянинг шикастланган қисмини аниқ кўришга муваффақ бўлди, ва механик тромбоэкстракцияни бажариб, тезда операцияга киришди. Бундай тез ва аниқ ёрдам натижасида ҳозир аёл бутунлай ўзига келган, бир қатор ҳаракат функциялари бутунлай тикланган, реабилитация яхши ўзгаришда давом этяпти. 

Бу энг қимматбаҳо вақт қўлдан берилмаган пайт. Нейрожарроҳларнинг тажрибаси шуни кўрсатадики, айнан 4-4,5 «олтин» соат давомида кўрсатилган ёрдам инсультда барча функцияларни қайтариш билан бирга бош мияда қон айланишни тиклаш имконини беради. Шу билан бирга  «Церебра» операция қилиш муҳимлиги ҳақида, айниқса беморнинг ҳолати шифокорларни шундай хулосага келтирганда хато хулоса чиқармасликка ҳам ёрдам беради.

«Церебра»ни амалда қўллаш тажрибасини ўргана туриб, Инновацион соғлиқни сақлаш миллий палатаси мазкур платформани сунъий интеллектга асосан Ўзбекистонда кенг ёйилишига ёрдам беришни режалаштирган. Олмаотадаги илк лойиҳа натижаси буни юртимизда қанчалик тез ва самарали амалга ошириш мумкинлигини тушуниш имконини беради.   

Ўзбекистон Республикаси Инновацион соғлиқни сақлаш миллий палатаси матбуот хизмати