Тошкент, Ўзбекистон (UzDaily.uz) — Олтинга бўлган умумий йиллик талаб (биржадан ташқари савдоларни ҳисобга олган ҳолда) 4 974 тоннага етиб, рекорд даражасини кўрсатди. Бу, марказий банклар томонидан барқарор талаб ва инвестиция талаби ўсиши натижасида амалга ошди. Бу ҳақда Олтин Кенгаши ўзининг 4-чорак ва 2024 йил учун тайёрлаган ҳисоботида хабар берди.

Рекорд даражадаги олтин нархлари ва унинг ҳажми глобал талабнинг тарихдаги энг йирик қийматини — 382 миллиард долларни ташкил этди.

2024 йилда марказий банклар олтин сотиб олишни давом эттирди, у эртаги йилларда 1 000 тоннадан ортиқ миқдордаги сотиб олишларни учинчи марта уюштиришди. 4-чоракда сотиб олишлар сезиларли даражада ўсиб, 333 тоннага етди, бу эса йиллик умумий кўрсаткични 1 045 тоннага олиб келди.

Глобал инвестиция талабининг ўтган йилга нисбатан 25%га ошиши, 1 180 тоннага етиши, бу соҳа учун тўрт йилдаги энг юқори кўрсаткичдир. Бу, 2024 йилнинг иккинчи ярмида олтинга бўлган талабнинг тикланиши, жумладан, олтин ETFларига бўлган талаб ортишига боғлиқ.

Глобал олтин ETFлари 2024 йилнинг 4-чорагида 19 тоннага кўпайди, бу эса ушбу активлар классидан маблағларнинг икки чорак давомида оқиб чиқишига олиб келди. Олтин номиналлар ва монеталарга бўлган талаб, асосан 2023 йил даражасида қолиб, 2024 йилда 1 186 тоннага етди.

Ювелир саноатидаги юқори нархлар талабни пасайтиргани, йиллик истеъмол 11%га камайиб, 1 877 тоннага тушгани ажабланарли эмас. Талабнинг пасайиши асосан Хитой бозоридаги сусайиш билан боғлиқ (ўтган йилга нисбатан 24%га камайди), лекин Ҳиндистонда талаб барқарор қолиб, 2024 йилда барчалик нархлар юқори бўлган ҳолда 2%га камайди.

Технологик сектор 2021 йилнинг 4-чорагидан бери энг яхши натижага эришди, талаб 84 тоннага етди. Интеллектуал платформалар ва электроникада олтин ишлатищини ўртача ошиши, йиллик ўсишни 7%га кўпайтириб, 326 тоннага етишига олиб келди.

Глобал олтин таъминоти ўтган йилга нисбатан 1%га кўпайди ва янги рекорд — 4 794 тоннага етди.

Олтин qazib olish ва қайта ишлашнинг ўсиши умумий олтин таъминоти ҳажмининг ошишига ҳисса қўшди.

Олтин Кенгашининг катта таҳлилчиси Луиза Стрит шундай деди: «2024 йилда олтин яна бир бор диққатни тортиб олди, нархлар ўтган йилда 40 маротаба рекорд ўрнатди. Бироқ, талаб траекторияси 2024 йилда тўғри эмас эди: марказий банклар биринчи чоракта кучли талаб кўрсатди, бу ўртада бироз пасайди, лекин тўртинчи чоракда кучли сўнгги натижа кўрсатилди. Шунингдек, йилнинг иккинчи ярмида ғарб инвесторларининг талабининг ошиши, шундай қилиб, Осиё сармоялари кўпайиши глобал олтин ETFларига йўналган оқиб аттракцияларга сабаб бўлди. Бу, кўплаб марказий банклар томонидан қуйи ставка циклига кириш ва АҚШдаги президентлик сайловлари, Шарқий Яқин Шарқдаги кучайган тартибсизлик билан боғлиқ глобал номутаносибликлар билан алоқадор».

«2025 йилда биз марказий банкларининг асосий рольни бажаришини, олтин ETFларига инвестициялар жалб этишни кутмоқдамиз, айниқса, агар ставкалар пасайса, аҳамиятли иқтисодий эҳтимолларга қарамай. Ювелирлар бозоридаги заифлик эса олтин нархлари ва иқтисодий ўсишнинг пастлиги сабабли уларга бўлган талабнинг пастлашига олиб келиши мумкин. Геополитик ва макроиқтисодий номутаносибликлар, бу йил олтинга бўлган талабни сақлашда асосий омил бўлиб, байтиклар ва хавфлардан ҳимоя қилиш учун ишлатилади».