Белгия, Туркия ва Франция экспертлари, Ўзбекистон Республикаси Адлия вазирлиги ҳузуридаги Интелектуал мулк агентлиги вакиллари ва Бирлашган Миллатлар Ташкилотининг озиқ-овқат ва қишлоқ хўжалиги ташкилоти (ФАО) экспертлари «географик кўрсаткичлардан фойдаланиш бўйича халқаро тажриба» мавзусида вебинарда иштирок этдилар.

Тадбир 2019-2021 йилларга мўлжалланган «Барқарор географик кўрсаткичларни бошқариш ва қўллаб-қувватлашнинг маъмурий тизимини мустаҳкамлаш» ФАО минтақавий лойиҳаси доирасида ташкил этилди. Ушбу лойиҳа давомида Интеллектуал мулк агентлиги ФАО мутахассислари билан биргаликда Туркия ва Франсиянинг халқаро тажрибасини ҳисобга олган ҳолда «Географик кўрсаткичлар тўғрисида»ги Ўзбекистон Республикасининг янги қонуни лойиҳасини ишлаб чиқмоқда.

«Географик кўрсаткич – бу муайян географик келиб чиқиши бор ва келиб чиқиши ўша жойга хос хусусиятларга ёки обрўга эга бўлган товарлар бўйича ишлатиладиган белги. Умуман олганда, географик кўрсаткичлар товарларнинг келиб чиқиш жойи номидан иборат. Масалан, бу хусусиятлари ишлаб чиқарилган жой, иқлим ва тупроқ каби географик омиллар билан белгиланадиган қишлоқ хўжалиги маҳсулотларидир. Белгининг географик кўрсаткич сифатида фаолият кўрсатиши миллий Қонунчилик ва истеъмолчилик идроки билан белгиланади.

Географик кўрсаткичлар турли хил қишлоқ хўжалиги маҳсулотлари билан боғлиқ ҳолда ишлатилиши мумкин. Мисол учун, географик кўрсаткич «Рокфор» фақат Франциянинг маълум бир вилоятида ишлаб чиқарилган пишлоқ учун ишора қилади. Шундай қилиб, географик кўрсаткичлар ишлаб чиқариш манбаи ёки жойининг белгиланишидан кўра кўпроқ: улар маҳсулотнинг муайян хусусиятларини кўрсатмайдиган «ишлаб чиқарилган» ёрлиқдан фарқли ўлароқ, сифат далилидир.

«Ушбу соҳадаги қонунчиликни такомиллаштириш географик кўрсаткичлар билан ҳимояланган ва истеъмолчиларга яхши маълум бўлган мамлакатларга, масалан, Европа Иттифоқига экспортни оширишга ёрдам беради. Бундан ташқари, бу виждонсиз амалиётларни олдини олади ва истеъмолчиларнинг географик кўрсаткичлардан фойдаланганда адашишларига йўл қўймайди», – дейди Ўзбекистон ФАО ваколатхонасининг лойиҳа координатори Шерзод Умаров.

Вебинар давомида «Ҳуқуқий база ва географик кўрсаткичлар бўйича Европа Иттифоқи қонун асосининг тузилиши», «Францияда ҳимояланган географик кўрсаткичлар учун иловаларни кўриб чиқиш тизими, самарали баҳолаш ва ҳимоя қилиш учун умумий воситалари», «Туркияда ҳунармандчилик ишлаб чиқариш географик кўрсаткичлари ҳимоя қилиш» ва бошқалар каби мавзуларда тақдимотлар намойиш этилди.

Эслатиб ўтамиз, ФАО бир қатор мамлакатларни қишлоқ жойларини ривожлантиришни қўллаб-қувватлашда ва географик кўрсаткичлар ёрдамида озиқ-овқат экспортини оширишда катта тажрибага ега. Ўзбекистонда мазкур лойиҳанинг амалга оширилиши эса ҳуқуқий асосни такомиллаштириб, ишлаб чиқарувчиларни ҳам, истеъмолчиларни ҳам географик кўрсаткичлар ҳақида хабардор қилиш учун янада кенг имкониятлар яратади. Миллий ва халқаро даражадаги географик кўрсаткичларни бошқариш ва ҳимоя қилишнинг белгиланган тизими ишлаб чиқарувчиларга географик кўрсаткичлардан фойдаланишдан ижтимоий-иқтисодий фойда олиш имконини беради ва истеъмолчилар, ўз навбатида, муайян маҳсулотнинг мукаммал сифат ва ноёб хусусиятларга ега еканлигига кафолат беради.