Валюта курслари 20/09/2024
$1 – 12724.84
UZS – -0.12%
€1 – 14223.83
UZS – 0.23%
₽1 – 137.11
UZS – -1.46%
Қидириш
Молия 31/10/2022 Банклар томонидан 2022 йилнинг январь-сентябрь ойлари давомида 141,3 трлн сум микдорида кредитлар ажратилган
Банклар томонидан 2022 йилнинг январь-сентябрь ойлари давомида 141,3 трлн сум микдорида кредитлар ажратилган

Жорий йилнинг январь-сентябрь ойларида банклар томонидан уртача ойлик ажратилган кредитлар 15,7 трлн сумни ташкил этган.

Мазкур кредитларнинг 68 фоизи (96,4 трлн сум) корпоратив ва 32 фоизи (44,9 трлн сум) чакана кредитлари х,иссасига тугри келади (1 -диаграмма).

Тадбиркорлик субъектлари фаолияти узлуксизлигини таъминлаш х,амда айланма маблаглари учун 35,6 трлн сумлик револьвер кредитлар берилган.

Шунингдек, ажратилган кредитларнинг 28 фоизи киска муддатли ва 72 фоизи узок муддатли, валюталар киркимида эса 65 фоиз кредитлар миллий валютада ва 35 фоиз хорижий валютадаги кредитлар хиссасига тугри келган.

Мазкур даврда тижорат банклари томонидан 97 трлн сумлик кредитлар сундирилган булиб, уларнинг кайтувчанлик даражаси 69 фоизни ташкил этган.

Банкларнинг жами кредит портфели 2022 йилнинг 1 октябрь х,олатига 363 трлн сумни ташкил этиб, уларнинг 75 фоизи корпоратив кредитлар, 25 фоизи чакана кредитлар х,иссасига тугри келади.

Жами кредит портфели колдиги жорий йил бошига нисбатан 11 фоизга ёки 36,5 трлн сумга, хусусан (йиллик усиш 16 %) корпоратив кредитлар 6% фоизга (15,6 трлн сум) ва чакана кредитлар эса 30 фоизга (21 трлн сум) усган.

Чакана кредитлар усиши автокредитларнинг 7,9 трлн сумга (жами усишнинг 38 фоизи), ипотека кредитлар колдигининг 7,5 трлн сум (36 фоиз), микрокарзларнинг 3,8 трлн сумга (18 фоиз), оилавий тадбиркорликни ривожлантириш учун ажратилган кредитларнинг 

Шунингдек, кредит портфелининг йиллик энг юкори усиши 2022 йилнинг 1 апрель хдлатида (20 фоиз) кузатилган булиб, бунда миллий ва хорижий валютадаги кредитлар 20 фоизга ошган.

Хусусан, жорий йил давомида миллий валютадаги кредит портфелининг усиши 16 фоизни ташкил этган булса, хорижий валютадаги кредит портфели 6 фоизга усган.

Бугунги кунда, банкларнинг жами кредит потфелининг долларлашув даражаси 47 фоизни ташкил этиб, жорий йил бошига нисбатан 2 фоиз бандга пасайган.

Хорижий валютадаги кредитлар Хорижий валютадаги кредитлар улуши

Кредит портфели сифати

Банк тизимида муаммоли кредитлар (NPL) улуши 4,7 фоизни (17,1 трлн сум) ташкил этиб, жорий йил бошига нисбатан 0,5 фоиз бандга пасайган.

Маълумот учун: Тижорат банклари кредит портфелининг 83,4 фоизи «стандарт», 11,9 фоизи «субстандарт» кредитлар сифатида таснифланган.

Корпоратив кредитларнинг ЫРЬ кисми жорий йил бошига нисбатан 0,1 фоиз бандга пасайиб, 4,7 фоизни, чакана кредитларда эса 2,2 фоиз бандга пасайиб, 4,6% фоизни ташкил этган (4-диаграмма). 

Валюталар киркимида NPL нинг 65 фоизини миллий валютадаги ва 35 фоизини хорижий валютадаги кредитлар ташкил этса, мижозлар киркимида 25 фоизи жисмоний шахслар ва 75 фоизи корпоратив мижозлар х,иссасига тугри келади.

Жисмоний шахсларга ажратилган кредитларда NPL улуши ипотека кредитлари буйича 25 фоизни (1 трлн сум), истеъмол кредитларида 11 фоизни (455 млрд сум) ва микрокарзларда 7 фоизни (301 млрд сум) ташкил этди.

Кредит куйилмаларининг тармоклар киркимида NPL улуши курилиш сохасида 10,1 фоизни, савдо ва умумий хизмат сох,асида 8,6 фоизни, кишлок хужалигида 6,2 фоизни, саноат сох,асида 3,7 фоизни, жисмоний шахслар кредитларида 4,6 фоизни, уй-жой коммунал хизмат курсатишда 6,0 фоизни х,амда бошка сохдларда 3,9 фоизни ташкил этди (6-диаграмма).

Уй-жой коммунал хизмати Бошца сохалар Жисмоний шахслар 

Тижорат банклари кредит портфелидаги NPL нинг улуши буйича гурухланганда 10 та банкда 0,1 дан 3 фоизгача (банк тизими жами активларида улуши 22 фоиз), 11 та банкда 3,1 дан 5 фоизгача (66 фоиз) булса, 10 та банкда 5,1 фоиздан юкори булиб, уларнинг жами активлардаги улуши 10 фоизни ташкил этган булса, мазкур курсаткич корпоратив кредитларда жорий йил бошига нисбатан 46,7 фоиздан 43,5 фоизга ва чакана кредитларда 43,9 фоиздан 37 фоизга пасайган (8-диаграмма).

Мазкур холат NPL таркибида «умидсиз» таснифланган кредит- ларнинг камайиши ва «шубхали» таснифланган кредитларнинг усиши билан изохланади. 

Кредит хатарларининг банклар молиявий баркарорлигига булган салбий таъсирини юмшатиш максадларида NPL буйича шакллантирилган захиралар колдиги 7,2 трлн сумни ташкил этиб, жорий йил бошига нисбатан 616 млрд сумга камайган.

2022 йил 1 октябрь холатига жами NPLнинг захиралар билан копланиш даражаси 42 фоизни ташкил этган

Бугунги кунда тижорат банклари капитал буферлари цушимча 20 трлн сум мивдоридаги рискни цоплаш ёки банк тизими кредит портфелида 5 фоиз микдорида захира шакллантириш потенциалига эга. 

Соф муаммоли кредитлар жами капиталга нисбати

Ликвидлилик

2022 йил 1 октябрь х,олатига банкларнинг жами депозитлари цолдиги 207 трлн сумни ташкил этиб, уларнинг 26 фоизи ах,оли ва 74 фоизи юридик шахслар маблаглари х,исобидан шакллан- ган.

Жами депозитлар цолдиги жорий йил бошига нисбатан 51 трлн сум ёки 33 фоизга усган х,олда, уларнинг жами мажбу- риятлардаги улуши ушбу даврда 42 фоиздан 45 фоизгача ошган (10-диаграмма).

Банкларнинг депозитлари таркибидаги муддатли депозит- ларнинг улуши йил бошига нисбатан 55 фоиздан 51 фоизгача пасайган.

Талаб этиб олингунча депозитлар 

Муддатли депозитлар

Жами депозитларнинг долларлашув даражаси 2022 йил 1 октябрь холатига 43 фоизни, шундан юридик шахслар депозитлари буйича 44 фоизни хдмда жисмоний шахслар депозитлари буйича эса 38 фоизни ташкил этган.

Жами депозитлар х,амда юридик шахслар депозитлари- нинг долларлашув даражаси йил бошига нисбатан 4 фоиз бандга, жисмоний шахслар депозитлари- нинг долларлашув даражаси эса 5 фоиз бандга ошган. (12-диаграмма). 

 Депозитларнинг долларлашуви даражаси динамикаси курси узгариши % хисобга олинганда) карийб 5 баробар юкори шаклланган.

Юкори ликвидли активлар- нинг жами активлардаги улуши жорий йил бошига нисбатан 3,8 фоиз бандга ошиб, х,исобот санасига 21,5 фоизга ёки 113 трлн сумга етган.

Бошка банклардаги хорижий валютадаги маблаглар

Давлат кимматли когозлари

Марказий банкдаги маблаглар

Накд пул ЮЛА улуши

Банкларнинг ликвидлилик буферлари асосан мижозлар- нинг депозит маблаглари усиши хисобига юз берган.

Банкларнинг киска муддатли ликвидлилик курсаткичи - лик- видликни коплаш меъёри коэффициенти (ЪСЯ] йил бошига нисбатан 21 фоиз бандга усиб, 211 фоизга етган. Бунда, банкларнинг 30 кундаги соф чикимлари 29 фоизга усган булса, юкори ликвидли активлар суммаси 45 фоизга усган (14-диаграмма).

Шунингдек, банкнинг узок муддатли ликвидлилик курсаткичи соф баркарор молия- лаштириш меъёри коэф- фициенти йил бошига нисбатан 1 фоиз бандга ошиб, 116 фоизни ташкил килган.

Рентабеллик курсаткичлари

Банклар томонидан жорий йилнинг январь-сентябрь ойлари давомида 71,7 трлн сум микдорида даромадлар олиниб, 64,6 трлн сумлик харажатлар амалга оширилган.

2022 йил 9 ойи якуни буйича соф фойда 7,1 трлн сумни ташкил этган.

Капитал рентабеллиги (К.0Е) курсаткичи 12,9 фоиз, активлар рентабеллиги (КОД] эса 2,6 фоиз даражасида шаклланган

Активлар ва капитал рентабел¬лиги курсаткичлари жорий йил февраль ва март ойларида пасайиш тенденциясига эга булган. Бунга, ушбу ойларда кредитлар буйича йуцотишларга царши шакллантирилган захира- лар хамда валюта операциялари (СВОП, хорижий валютанинг цайта ба^оланиши) буйича харажатлар усганлиги сабаб булса, кейинги ойларда эса фоизсиз даромадларнинг сезиларли усиши хисобига рентабеллик курсаткичлари яхшиланган.

Операцион самарадорлик (С1К.) курсаткичи банк операцион фаолияти самарадорлигини бахоловчи курсаткичлардан бири булиб, ушбу курсаткичнинг халцаро амалиётда мацбул даражаси 50 % атрофида цабул цилинган булиб, ушбу курсаткич банк тизимида 29 фоизни ташкил этган.

Бунда, тизимнинг операцион харажатлари 10 трлн сумни хамда операцион даромадлари

Операцион самарадорлик курсат-кичи январь-апрель ойларида усиб бориш тенденциясига эга булиб, банкларнинг мобайл банкинг тизимини ривожлантириш, мобил иловаларни кенгайтириш ва банк дастурий таъминотини такомил- лаштиришга йуналтирилган харажатларнинг усиб борганлиги билан изохланади.

Маълумот учун: апрель-сентябрь ойларида фоизсиз даромадларнинг юцори суръатларда усиши уз навбатида операцион самарадорлик курсаткичи- нинг ушбу ойларда пасайиб боришига сабаб булган.

 

Энг сўнгги янгиликлардан хабардор бўлинг
Телеграм каналимизга обуна бўлинг