Тошкент, Ўзбекистон (UzDaily.uz) -- Халқаро тажрибадан аён бўлишича, молиявий хизматлар бозорининг самарали, барқарор ва ҳаққоний фаолият юритиши учун молиявий институтлар профессионал меъёр ва этикага эга бўлиши, молиявий бозорни регулятор томонидан самарали назорат қилиниши ва тартибга солиниши, молиявий хизматлардан фойдалана олиниши ва истеъмолчиларнинг ҳуқуқларини ҳимоя қилиниши ҳамда аҳолининг молиявий саводхонлигини ошириш имконияти каби ўзаро боғлиқ бўлган компонентларнинг мавжудлигини тоқазо этилади.

Шу билан бирга, истеъмолчиларнинг ҳуқуқларини ҳимоя қилиш назорат қилувчи органларнинг ҳуқуқий ва тартибга солувчи муҳитни самарали шакллантириш фаолияти билан чамбарчас боғлиқдир.

Ўзбекистон Республикаси Президентининг 2018 йил 9 январдаги ПФ-5296-сон «Ўзбекистон Республикаси Марказий банкининг фаолиятини тубдан такомиллаштириш чора-тадбирлари тўғрисида»ги Фармонига асосан жисмоний ва юридик шахсларнинг мурожаатлари билан ишлаш департаменти негизида Марказий банкнинг Банк хизматлари истеъмолчиларининг ҳуқуқларини ҳимоя қилиш хизмати ташкил этилди.

Хизматнинг асосий вазифаси қуйидагилардан иборат:

банк хизматлари истьемолчиларининг ҳуқуқ ва қонуний манфаатларини ҳимоялаш;

молиявий хизматлар қулайлигини ошириш;

аҳоли ва тадбиркорлик субъектларининг молиявий саводхонлик даражасини ошириш бўлиб ҳисобланади.

Бунда банк хизматлари деганда тижорат банклари, микрокредит ташкилотлари ва ломбардлар томонидан кўрсатилаётган хизматлар тушунилади. Банк хизматлари истеъмолчилари деганда эса кредит ташкилотларидан банк хизматларини олмоқчи бўлган, олаётган ёки олиб бўлган жисмоний шахслар (рўйхатдан ўтган якка тартибдаги тадбиркорлар ҳам) ва юридик шахслар киради.

Хизмат ўз фаолияти давомида тижорат банклари, микрокредит ташкилотлари ва ломбардлар томонидан ҳуқуқ бузилишлари ҳолатлари билан боғлиқ мурожаатларни кўриб чиқиб, мазкур ҳуқуқбузарликларни бартараф этиш ва истеъмолчиларнинг ҳуқуқларини тиклаш бўйича ишлар олиб боради.

Банк хизматлари истеъмолчиларининг ҳуқуқларини ҳимоя қилиш тизимини такомиллаштириш ва кучайтириш мақсадида Жамоат қабулхоналарини ташкил этиш режалаштирилган. Мазкур Жамоат қабулхоналарига истеъмолчилар банк хизматлари соҳасидаги амалдаги қонунчилик нормалари юзасидан маслаҳат ва тушунтиришлар олиш мақсадида мурожаат этишлари мумкин.

Шунингдек, молиявий хизматларнинг оммабоплигини ошириш мақсадида, кредит ташкилотларига банк хизматлари истеъмолчиларининг манфаатларини ҳимоя этиш стандартларига нисбатан қўйиладиган минимал талабларни белгилаш, аҳолининг банк тизимига бўлган ишончини мустаҳкамлаш юзасидан молия-кредит тизимида тегишли чора-тадбирларни амалга ошириш, банк хизматларини кўрсатиш маданиятини ошириш, мижозларнинг талабларини қондириш имконини берувчи инновацион банк хизматларини кўрсатиш кўзда тутилган.

Истеъмолчиларнинг банк филиаллари офисларига ҳеч қандай тўсиқсиз кириши учун маъмурлар билан таъминланган мижозларни дастлаб қабул қилувчи ва ахборот-маслаҳат берувчи тизим ва шарт-шароитлар яратилади.

Шунингдек, истеъмолчиларнинг хизматлар бўйича ҳаққоний ва батафсил ахборот олишдаги ҳуқуқларини амалга ошириш мақсадида кредит муассасалари томонидан мижозларга кредит шартномаси тузилишидан олдин кредит (заём)нинг ҳақиқий қийматини билиш имконини берадиган “кредитнинг тўлиқ қиймати” тўғрисида ахборот тақдим этилишини таъминлаш чоралари кўрилади.

Марказий банк банк хизматларининг сифатини яхшилаш, аҳоли ва тадбиркорлик субъектларининг молиявий саводхонлигини ошириш ҳамда банк хизматлари истеъмолчиларининг ҳуқуқларини ҳимоя қилишга қаратилган қонунчилик нормаларини такомиллаштириш юзасидан режали тарзда ишларни амалга ошириб боради.