Toshkent, O‘zbekiston (UzDaily.uz) — Zamonaviy dunyo raqamli texnologiyalar, sunʼiy intellekt va ilg‘or hisoblash tizimlari tufayli jadal rivojlanmoqda. Shu sharoitda yuqori malakali IT-mutaxassislar fan, sanoat va biznesning turli sohalarida asosiy o‘yinchilarga aylanmoqda.

Toshkent shahridagi “MMFI” Milliy tadqiqot yadro universitetining filiali (MMFI MTYAU TF) “Informatika va hisoblash texnikasi” yo‘nalishi ochilganini eʼlon qildi. Shu tariqa bakalavrlar tayyorlash yo‘nalishlari soni oltitaga yetdi. MMFI MTYAU TF ijrochi direktori Shavkat Abdukomilovning maʼlum qilishicha, IT-dastur joriy etish qarori mehnat bozori ehtiyojlari va O‘zbekiston iqtisodiyotini raqamlashtirish bo‘yicha strategik vazifalarning chuqur tahlili asosida qabul qilingan.

“O‘zbekiston bugungi kunda IT-mutaxassislar uchun jozibali joyga aylanmoqda, bu yerga xalqaro kompaniyalar ham, mustaqil ishlab chiquvchilar ham ko‘chib kelmoqda. Biz fundamental tayyorgarlikka ega mutaxassislarga yuqori talabni ko‘ryapmiz va universitetimiz nafaqat tijorat sektorida, balki atom energetikasi, kiberxavfsizlik va murakkab texnologiya jarayonlarini boshqarish kabi strategik sohalarda ham ishlashga qodir bo‘lgan yuqori malakali IT-kadrlarni tayyorlash borasida o‘z o‘rnini egallashni maqsad qilgan”, — dedi Abdukomilov.

2018 yilda tashkil etilganidan buyon Toshkent shahridagi MMFI MTYAU filiali energetika sohasi uchun mutaxassislar tayyorlash bo‘yicha yetakchi markaz sifatida o‘zini namoyon qildi. Hozirgi kunda universitetda 250 nafarga yaqin talaba to‘rt yo‘nalish bo‘yicha tahsil olmoqda: «Yadro energetikasi va issiqlik fizikasi», «Yadro fizikasi va texnologiyalari», «Issiqlik energetikasi va issiqlik texnikasi», shuningdek «Elektroenergetika va elektrotexnika». 2023 yilda bakalavrlarning birinchi bitiruv marosimi muvaffaqiyatli o‘tkazildi, ularning katta qismi o‘qishni dunyoning yetakchi universitetlarida davom ettirdi. Ikki yil ichida taxminan 50 nafar bakalavr Moskvadagi MMFI MTYAU bosh universitetining magistratura dasturlarida hamda Fransiya, Italiya, Vengriya, Koreya va Xitoyning yetakchi texnik universitetlarida tahsil olishni tanladi. Filial maʼlumotlariga ko‘ra, har yili bitiruvchilarning deyarli yarmi magistraturaga muvaffaqiyatli qabul qilinadi, bu esa talabalarning yuqori tayyorgarlik darajasidan dalolat beradi.

IT-yo‘nalishining joriy etilishi yetakchi rossiyalik va xalqaro kompaniyalar bilan hamkorlik tufayli amalga oshirildi. Jumladan, filial raqamli texnologiyalar bozorining yirik ishtirokchilari bilan amaliyot va stajirovkalarni tashkil etish masalalari bo‘yicha muzokaralar olib bormoqda. Universitetda taʼkidlanishicha, IT-kadrlar tayyorgarligi mustahkam matematik negizda quriladi, bu esa asosiy raqobatbardosh ustunliklardan biri bo‘ladi.

“MMFI anʼanaviy ravishda matematika va fizika bo‘yicha yuqori darajadagi taʼlimi bilan mashhur bo‘lib, bu fundamental tayyorgarlik bitiruvchilarga muhim ustunlik beradi. Ular nafaqat dasturlash sohasida ishlay oladilar, balki sunʼiy intellekt, mashinani o‘rgatish va raqamli simulyatsiyalar bilan bog‘liq murakkab texnologik ishlanmalarni ham amalga oshirish imkoniyatiga ega bo‘ladilar”, — deb qo‘shimcha qildi Abdukomilov.

Yangi taʼlim dasturida fanlararo tadqiqotlarga alohida eʼtibor qaratiladi. Talabalar avtopilot tizimlarini ishlab chiqish, texnologik jarayonlarning raqamli prototiplarini yaratish va murakkab muhandislik obyektlarini boshqarishda sunʼiy intellekt yechimlarini joriy etishga qaratilgan loyihalarda ishtirok etish imkoniyatiga ega bo‘ladilar. Filialda reaktor ishlashini raqamli muhitda modellashtirish imkonini beruvchi VR-laboratoriya faoliyat yuritmoqda. Shuningdek, AES operatorlari uchun reaktorni boshqarish pultining raqamli modeli bilan ishlash sharoiti yaratilgan.

Yangi IT-yo‘nalish bilan birga filialda «Tibbiy fizika: yadro tibbiyoti» taʼlim dasturi ham yo‘lga qo‘yilmoqda. Bu istiqbolli yo‘nalish tibbiy fizika mutaxassislarini tayyorlashga qaratilgan bo‘lib, ular onkologik kasalliklarni diagnostika qilish va davolash sohasida ishlaydi. Dastur bitiruvchilari radiatsion tibbiyot, yadro diagnostika va zamonaviy nur terapiya texnologiyalarini qo‘llash bo‘yicha malakaga ega bo‘ladilar. Kelajakda ular shifoxonalar, ilmiy laboratoriyalar va ilg‘or diagnostika hamda davolash usullarini ishlab chiquvchi tibbiy texnologik kompaniyalarda faoliyat olib borishi mumkin. Rejaga ko‘ra, har bir yangi yo‘nalish bo‘yicha 2025 yilda shartnoma asosida 50 nafar talaba qabul qilinishi mo‘ljallangan. 

«Informatika va hisoblash texnikasi» hamda «Yadro tibbiyoti» dasturlari bo‘yicha yangi qabul 2025 yilda boshlanadi. Qabul jarayoni doirasida abituriyentlar taʼlim va kasbiy o‘sish imkoniyatlari bilan yaqindan tanishishlari uchun ochiq maʼruzalar, taqdimotlar va sanoat vakillari bilan uchrashuvlar o‘tkazilishi rejalashtirilgan.