Toshkent, O‘zbekiston (UzDaily.uz) — Respublika hayvonlar kasalliklari tashxisi va oziq-ovqat xavfsizligi davlat markazida zoonoz kasalliklarni laboratoriya diagnostikasi bo'yicha besh kunlik xalqaro trening bo’lib o’tdi.

Tadbir Pandemiyalarga qarshi kurash jamg'armasi tomonidan moliyalashtirilayotgan "Markaziy Osiyoda 'Yagona salomatlik' yondashuvi orqali pandemiyaga tayyorgarlik va javob choralari" loyihasi doirasida o'tkazilmoqda. Loyiha Birlashgan Millatlar Tashkilotining Oziq-ovqat va qishloq xo'jaligi tashkiloti (FAO), Jahon sog'liqni saqlash tashkiloti (JSST) va Jahon banki tomonidan birgalikda amalga oshirilmoqda.

Trening Markaziy Osiyoning besh davlatida: Qozog'iston, Qirg'iziston, Tojikiston, O'zbekiston va Turkmanistonda pandemiyalarga tayyorgarlikni kuchaytirish maqsadidagi keng ko'lamli mintaqaviy tashabbusning bir qismidir.

“Yagona salomatlik yondashuvi inson, hayvon va atrof-muhit salomatligi o‘rtasidagi chambarchas bog‘liqlikka e’tibor qaratadi,” — dedi FAO loyihasining bosh texnik maslahatchisi Narimon Nishonov. — “O‘sib borayotgan aholi soni va mamlakatga tashrif buyurayotgan sayyohlar ehtiyojini xavfsiz va sifatli go‘sht bilan ta’minlash O‘zbekiston hukumati oldidagi muhim vazifalardan biridir. Bunga erishish uchun esa hayvon kasalliklarini o‘z vaqtida aniqlash va samarali nazorat qilish zarur. Shu bois, bunday treninglar ayni paytda nihoyatda dolzarb hisoblanadi.”

Treningning amaliy jihatini kuchaytirish maqsadida Germaniyadan umumiy qiymati qariyb 15 000 AQSh dollariga teng diagnostika vositalari va reagentlar xarid qilindi. Ushbu vositalar tarkibiga quturish va brutselloz kasalliklarini aniqlash uchun PZR va IFA to‘plamlari, RNKni ajratib olish uchun to‘plamlar, primerlar, nazorat namunalari hamda mikropipetkalar uchun maxsus uchlar kiradi.

O’quv dasturini xalqaro ekspert Kiril Krstevskiy olib bordi, u hayvonlar salomatligi nazorati (NSAH) bo'yicha mutaxassis, Yevropada oqsil kasalligiga qarshi kurash bo‘yicha komissiyaning (EuFMD)  Bolqon mamlakatlari tarmog‘i rahbari.

Trening ishtirokchilari mintaqadagi eng muhim zoonoz kasalliklar — quturish va brutsellozning zamonaviy diagnostika usullarini o'rgandilar. Amaliy dastur viruslarni aniqlash uchun real vaqtda PZR, antikorlarni aniqlash uchun immunoferment tahlil (IFA), biologik xavfsizlik va bio himoya tamoyillari, shuningdek standart operatsion protseduralarni ishlab chiqish kabi ilg'or laboratoriya usullarini o'rganishni o'z ichiga oladi. Ishtirokchilar zamonaviy diagnostika uskunalari bilan ishlash bo'yicha amaliy ko'nikmalar oldilar va laboratoriya tadqiqotlari sifatini nazorat qilishning xalqaro standartlarini o'rgandilar.

Markaziy Osiyo o'zining geografik joylashuvi va qo'shni davlatlar bilan faol savdo aloqalari tufayli pandemiyalarni oldini olish uchun muhim mintaqadir. Laboratoriya imkoniyatlarini kuchaytirish va malakali mutaxassislarni tayyorlash kasallik tarqalishini erta aniqlash va ularni siqib chiqarish uchun juda muhimdir.

O‘zbekiston Veterinariya va chorvachilikni rivojlantirish qo‘mitasi vakillarining aytishicha,
trening davomida ishtirokchilar hayvonlarda uchraydigan yuqumli infeksion kasalliklarni serologik va molekulyar usullar bilan aniqlash bo‘yicha nazariy va amaliy ko‘nikmalarni chuqurlashtirish imkoniyatiga ega bo‘ldilar. 
Trening ishtirokchilarga xalqaro sertifikatlar berilishi bilan yakunlandi. Olingan bilim va ko'nikmalar O'zbekistonda barqaror epidemiologik kuzatuv tizimini rivojlantirishga va "Yagona salomatlik" sohasida mintaqaviy hamkorlikni mustahkamlashga hissa qo'shadi.

Ushbu loyiha global sog‘liqni saqlash xavfsizligi sohasidagi muvaffaqiyatli xalqaro hamkorlikning yaqqol namunasi bo‘lib, Markaziy Osiyo davlatlarining kelajakdagi pandemiyalarning oldini olish yo‘lida hamkorlikda harakat qilishga tayyorligini ko‘rsatadi.