Toshkent, O‘zbekiston (UzDaily.uz) — 14 avgust kuni Prezident ishtirokida bo‘lib o‘tgan taqdimotdan so‘ng, Toshkent hokimi Shavkat Umurzakov poytaxtda chiqindilarni qayta ishlash tizimini raqamlashtirish va amalga oshiriladigan choralar haqida maʼlumot berdi.

Davlat rahbari har bir mahallaga chiqindi tashish mashinalarining yo‘nalishi va yetib kelish vaqtini kuzatish imkonini beradigan onlayn tizim yaratish, shuningdek, barcha ijtimoiy obyektlar va mahallalarni chiqindi to‘plash konteynerlari bilan taʼminlash bo‘yicha ikki yillik dastur tayyorlashni topshirdi.

Avvalroq shahar hokimligi maishiy chiqindilarni olib chiqishni nazorat qilishning “Toza Poytaxt” raqamli tizimini ishga tushirishni eʼlon qilgan edi. “O‘zbekiston 24” telekanaliga bergan intervyusida Shavkat Umurzakov chiqindilarni olib chiqishga masʼul davlat korxonasi “Maxsustrans”ning juda og‘ir moliyaviy ahvolini taʼkidladi. 2022–2023 yillarda kompaniya 45 mlrd so‘m zararga uchragan, bu esa chiqindilarni olib chiqishda 1–2 kunlik kechikishlar va konteynerlar yetishmovchiligiga olib kelgan.

Hokimning so‘zlariga ko‘ra, yagona yechim — jarayonlarni raqamlashtirish bo‘lgan. Loyiha tajriba tariqasida Almazar tumanida ishga tushirilgan va 1 sentyabrdan butun Toshkentda joriy etiladi. Buning natijasida yiliga yoqilg‘idan 3 mlrd so‘mdan ortiq tejash kutilmoqda. Samaradorlikni oshirish uchun qo‘shimcha 34 ta texnika sotib olindi, haydovchilarning oylik maoshi 4 mln so‘mdan 8 mln so‘mga oshirildi. Bu esa har kuni olib chiqiladigan chiqindilar hajmini qariyb 30 foizga ko‘paytirish va tungi smenalarni tashkil qilish imkonini berdi.

Chiqindilarni olib chiqish ertalab, tirbandliklar boshlanishidan oldin amalga oshiriladi, bu reyslar sonini ko‘paytirish va yo‘ldagi to‘siqlarni oldini olishga yordam beradi. Moliyaviy vaziyat barqarorlashgach, shaharda yana 480 ta chiqindi qabul qilish punktlari tashkil etiladi.

Almazar tumani hokimi Azizxon Umarxonovning taʼkidlashicha, chiqindi tashish mashinalari GPS qurilmalari va kameralar bilan jihozlangan, 150 ga yaqin chiqindi to‘plash nuqtalarining chiqindi olib chiqish jadvali sunʼiy intellekt asosidagi platformaga integratsiya qilingan. Tumandagi 44 mahallada chiqindilar haftasiga ikki marta, aniq kun va soatlarda olib chiqiladi. Prezident xalqaro tajribani o‘rganib, chiqindilar xususiy uylardan faqat jadval bo‘yicha emas, balki har kuni, zarurat bo‘lsa, har soatda ham olib chiqilishini taʼminlaydigan tizim joriy etishni topshirdi.

Shavkat Umurzakov alohida tarzda qurilish chiqindilari muammosiga ham to‘xtalib o‘tdi. Toshkentda har kuni 5–6 ming tonna bunday chiqindi hosil bo‘ladi. Shahar ichida maxsus poligon yo‘qligi tufayli ularning katta qismi belgilanmagan joylarga tashlanmoqda.

Prezident Toshkentda yoki uning atrofida qurilish chiqindilarini qayta ishlash zavodi yoki poligon qurish loyihasini maʼqulladi.

Ayni paytda britaniyalik kompaniya bilan qurilish materiallarini qayta ishlash korxonasini barpo etish bo‘yicha muzokaralar olib borilmoqda. Hokimning so‘zlariga ko‘ra, bunday korxona qurilish chiqindilaridan yog‘och, inert materiallar va metallar olish imkonini beradi, bu esa shahar iqtisodiyoti uchun qo‘shimcha imkoniyatlar yaratadi.