Toshkent, O‘zbekiston (UzDaily.uz) — 2024-yil 27-dekabr kuni Xitoy–Qirg‘iziston–O‘zbekiston yangi temir yo‘l magistralini qurishni boshlash marosimi bo‘lib o‘tdi.

O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti Shavkat Mirziyoyev mazkur tadbir ishtirokchilariga murojaat yo‘llab, loyihaning mintaqa va xalqaro hamkorlik uchun ahamiyatini ta’kidladi.

O‘z murojaatida davlat rahbari ushbu transmintaqaviy loyihani amalga oshirish qariyb 30-yillik sa’y-harakatlar natijasi ekanligini aytib o‘tdi. «Bugun biz to‘g‘ridan to‘g‘ri qurilish ishlarini boshlaymiz, bu mamlakatlarimizning transport infratuzilmasini rivojlantirishda yangi bosqichni boshlab beradi», — dedi Shavkat Mirziyoyev.

Loyiha Markaziy Osiyo mamlakatlarini Xitoy bilan eng qisqa yer orqali bog‘laydigan temir yo‘l magistralini yaratishni nazarda tutadi. Prezident ushbu yo‘l «Bir makon, bir yo‘l» global tashabbusining muhim qismi bo‘lib, ishtirokchi mamlakatlar barqaror rivojlanishi va farovonligiga xizmat qilishini ta’kidladi.

Marshrut Kashgar, Torugart, Makmal, Jalolobod va Andijon shaharlarini qamrab olib, 20 ta stansiya, 42 ta ko‘prik va 25 ta tunnel qurilishini o‘z ichiga oladi. Shuningdek, zamonaviy tranzit-logistika infratuzilmasi, terminallar va omborxonalar yaratiladi.

Shavkat Mirziyoyevning so‘zlariga ko‘ra, magistralning ishga tushirilishi mintaqaviy savdo va investitsiyalar hajmini sezilarli darajada oshiradi, transport xarajatlarini qisqartiradi va Markaziy Osiyoning tranzit salohiyatini rivojlantiradi.

Yo‘nalish bo‘yicha yillik yuk tashish hajmi 15 million tonnaga yetkaziladi. Xitoydan Yevropaga yuklarni yetkazib berish masofasi va muddati bir necha ming kilometrga va qariyb bir haftaga qisqaradi. Bundan tashqari, temir yo‘l muntazam yo‘lovchi tashish imkonini yaratadi.

«Ushbu loyiha yuzlab yangi korxonalar va o‘n minglab ish o‘rinlarini yaratishga kuchli turtki bo‘ladi, shuningdek, madaniy-gumanitar hamkorlikni mustahkamlab, xalqlarimizni yanada yaqinlashtiradi», — dedi Prezident.

Shavkat Mirziyoyev ishonch bildirdiki, temir yo‘l qurilishi do‘stlik va taraqqiyot ramziga aylanadi. Kelajakda ushbu yo‘l Transafg‘on koridori bilan bog‘lanib, Xitoy, Markaziy va Janubiy Osiyo o‘rtasida transport aloqalarini kuchaytiradi.

«O‘zbekiston barcha qurilish bosqichlarida faol ishtirok etish niyatida, mavjud bo‘lgan barcha texnik va intellektual resurslarni safarbar etadi», — ta’kidladi davlat rahbari.

O‘z nutqining yakunida Prezident muhandislar, qurilishchilar va loyihani amalga oshirishga jalb qilingan barcha mutaxassislarga muvaffaqiyat tiladi. Ularning mehnati mintaqa kelajagini yaratayotganini alohida qayd etdi.

2024-yil 6-iyun kuni Xitoy hukumati, Qirg‘iziston Vazirlar Mahkamasi va O‘zbekiston hukumati o‘rtasida loyihani amalga oshirish bo‘yicha hamkorlik to‘g‘risida kelishuv imzolangan.

Loyihaga ko‘ra, temir yo‘l marshruti tog‘li hududlar orqali o‘tib, Kashgar, Torugart, Makmal, Jalolobod va Andijon shaharlarini bog‘laydi. Yo‘nalishning umumiy uzunligi 486 kilometrni tashkil etadi.

Ushbu temir yo‘l qurilishi mintaqada logistikaga sezilarli o‘zgarishlar kiritishi kutilmoqda. 2050-yilga kelib yo‘nalish bo‘yicha yillik yuk tashish hajmi 13,5 million tonnaga yetishi prognoz qilinmoqda. Bu yuklarni yetkazib berish muddatlarini yetti kunga qisqartib, O‘zbekiston uchun yillik 150–200 million dollarlik iqtisodiy foyda keltiradi.

Loyiha nafaqat O‘zbekiston va mintaqa mamlakatlari uchun eksport-import aloqalarini mustahkamlashni, balki yangi tranzit yo‘nalishlarni yaratishni ham ko‘zda tutadi. Temir yo‘l Markaziy Osiyoga Xitoy orqali Tinch okeaniga chiqish imkonini, Xitoyga esa Fors ko‘rfazi mamlakatlariga yo‘l ochib beradi.

Magistralni loyihalash va qurish bilan Xitoyning China Railway International kompaniyasi shug‘ullanadi.

Loyihani amalga oshirish uchun Qirg‘izistonda ro‘yxatdan o‘tgan «Xitoy-Qirg‘iziston-O‘zbekiston temir yo‘l kompaniyasi» qo‘shma korxonasi tashkil etilgan. Xitoy tomoni kompaniya aksiyalarining 51 foiziga, Qirg‘iziston va O‘zbekiston esa har biri 24,5 foiz ulushga ega.