Toshkent, O‘zbekiston (UzDaily.uz) — O‘zbekiston Prezidenti Shavkat Mirziyoyev 21 avgust kuni adolat sohasida yuqori malakali mutaxassislar tayyorlash tizimini tubdan takomillashtirishga qaratilgan farmonni imzoladi. Hujjatga ko‘ra, Sudyalar oliy maktabi negizida Adolat akademiyasi tashkil etiladi.

Yangi muassasa Sudyalar oliy kengashi huzurida huquqiy maqomga ega ixtisoslashtirilgan davlat tashkiloti sifatida faoliyat yuritadi. Akademiyaga rahbarlik rektor zimmasiga yuklanadi va u mamlakat prezidenti tomonidan tayinlanadi. Moliyalashtirish davlat byudjeti, o‘qish uchun to‘lovlar, ilmiy grantlar hamda xalqaro hamkorlik doirasida kelib tushadigan mablag‘lar hisobidan amalga oshiriladi. O‘qituvchilar va xodimlarni rag‘batlantirish maqsadida alohida fond tashkil etiladi.

Akademiya sudyalikka nomzodlarni tayyorlash, amaldagi sudyalar va sud apparati xodimlarini malakasini oshirish bilan shug‘ullanadi. 2025 yil 1 oktyabridan sudyalik lavozimlariga daʼvogarlar uchun davlat granti hisobidan olti oylik qayta tayyorlash kurslari joriy etiladi. O‘quv jarayoni “nazariya-amaliyot-imitatsiya” tamoyili asosida quriladi hamda huquqni muhofaza qiluvchi organlar, advokatura va ekspert muassasalarida amaliyotni o‘z ichiga oladi.

Akademiyada sudyalar va sud xodimlari uchun majburiy malaka oshirish dasturlari joriy etiladi. Besh yillik tayinlov muddatiga ega sudyalar har ikki yilda, o‘n yillik tajribaga ega sudyalar har uch yilda, Oliy sud sudyalari va sud rahbarlari esa kamida har uch yilda bir marta o‘quv kurslaridan o‘tadilar. Samaradorligi past bo‘lgan sudyalar esa navbatdan tashqari malaka oshirish kurslariga yuboriladi. Sudya kadrlar zaxirasidan rahbarlik lavozimlariga daʼvogarlar uchun ikki oylik maxsus kurslar tashkil etiladi va ularni muvaffaqiyatli yakunlash rahbarlikka tayinlanish uchun majburiy shart etib belgilanadi.

O‘quv jarayoni zamonaviy metodlar asosida olib boriladi, jumladan «Virtual sud» formatidagi mashg‘ulotlar ham tashkil etiladi. Bu sud majlislarini real vaqtda kuzatish va sudyalar harakatlarini tahlil qilish imkonini beradi. Nomzodlar va amaldagi sudyalar zamonaviy axborot texnologiyalari va sunʼiy intellekt bilan ishlash ko‘nikmalarini o‘zlashtiradilar, bu esa sud jarayonlarini optimallashtirish va samaradorligini oshirishga xizmat qiladi.

O‘quv dasturlari kasbiy bilimlarni oliy maʼnaviy standartlar va korrupsiyaga qarshi kurashish mexanizmlari bilan uyg‘unlashtiradi. Akademiya bitiruvchilari adolat va masʼuliyat timsoliga aylanishi ko‘zda tutilmoqda.

Taʼlim faoliyatidan tashqari, Akademiya sud qonunchiligini takomillashtirishga qaratilgan ilmiy-tadqiqot ishlarini ham olib boradi. Bu jarayonda Oliy sudning “Adolat” axborot tizimidan foydalaniladi. Shuningdek, xorijiy taʼlim va ilmiy markazlar bilan hamkorlik yo‘lga qo‘yiladi, o‘qituvchilar va tinglovchilar xalqaro stajirovkalarda ishtirok etadi, malaka oshirish dasturlariga jalb qilinadi. Tashqi ishlar vazirligi ko‘magida xorijiy ekspertlarning O‘zbekistonga kirib kelishi soddalashtiriladi.

Vazirlar Mahkamasi 2025 yil oxiriga qadar Akademiya binolarini rekonstruksiya qilish, ularni zamonaviy texnologiyalar va o‘quv-metodik baza bilan jihozlashni taʼminlaydi. 2026/2027 o‘quv yilidan boshlab mazkur muassasada «Sud faoliyati» nomli yangi bir yillik magistrlik dasturi bo‘yicha o‘qish yo‘lga qo‘yiladi.