O‘zbekiston Transafg‘on temir yo‘lini qurishni jadallashtirmoqda: loyiha siyosiy va moliyaviy qo‘llab-quvvatlovga ega bo‘ldi
Toshkent, O‘zbekiston (UzDaily.uz) — O‘zbekiston transport vazirining o‘rinbosari Jasurbek Cho‘riyev “O‘zbekiston 24” telekanaliga bergan intervyusida mamlakatning yirik infratuzilma tashabbuslaridan biri — Transafg‘on temir yo‘lining qurilishi haqida batafsil maʼlumot berdi. U mazkur loyihani Qirg‘iziston–Xitoy–O‘zbekiston temir yo‘lidan keyingi ikkinchi muhim strategik loyiha deb atadi.
Cho‘riyevning so‘zlariga ko‘ra, 17 iyul kuni O‘zbekiston, Afg‘oniston va Pokiston mamlakatlari Termiz – Naybobad – Maydanshahr – Logar – Xarlachi yo‘nalishi bo‘yicha temir yo‘l magistral qurilishiga doir texnik-iqtisodiy asos (TIA) ishlab chiqish to‘g‘risida ramkaviy hukumatlararo kelishuvni imzolagan.
Bu hujjat yo‘nalishni aniqlash, geologik tadqiqotlar, iqtisodiy va moliyaviy tahlillar kabi amaliy ishlarga yo‘l ochdi.
«Bu kelishuv — biz ancha vaqtdan buyon intilib kelayotgan birinchi va juda muhim qadam. Endi loyihaning asosliligini nafaqat o‘zimiz uchun, balki xalqaro hamkorlar uchun ham isbotlay olamiz», — deya taʼkidladi Cho‘riyev. Unga ko‘ra, kelishuv imzolangandan so‘ngoq xalqaro sheriklardan qiziqish va hamkorlik takliflari paydo bo‘lgan.
Transafg‘on temir yo‘li O‘zbekistonga dengizga eng qisqa chiqish imkonini yaratadi — Pokistonning Karachi portlarigacha to‘g‘ridan-to‘g‘ri yo‘nalish tashkil etiladi. Loyihaning birinchi bosqichida yiliga 3 million tonna yuk tashish rejalashtirilgan, 2035–2040 yillarga kelib bu ko‘rsatkich 15–20 million tonnaga yetkazilishi ko‘zda tutilgan.
Qurilish ishlari besh yillik muddatga mo‘ljallangan. Afg‘oniston tomoni qurilishning barcha bosqichlarida xavfsizlikni taʼminlash, yaʼni infratuzilmani qo‘riqlash bo‘yicha kafolat bergan. Transport vazirligi taʼkidlashicha, Afg‘onistonning o‘zi ham tranzit yo‘laklarini rivojlantirishda manfaatdor, chunki bunday infratuzilmasiz mamlakat iqtisodiyoti barqaror o‘sishga chiqa olmaydi.
Pokiston hududidagi yo‘nalish murakkab tog‘li uchastkalarni o‘z ichiga oladi, u yerda beshta tonnel va 312 ta ko‘prik qurilishi rejalashtirilgan. Bu uchun zamonaviy muhandislik yechimlari va tezlashtirilgan qurilish usullari qo‘llaniladi.
Strategik ahamiyati haqidagi savolga javoban, Cho‘riyev Transafg‘on yo‘lagini mavjud Rossiya va Eron orqali yuk tashish yo‘llariga nisbatan qisqaligi va muqobilligi bilan ahamiyatli deb taʼrifladi. Unga ko‘ra, O‘zbekiston mazkur yo‘nalishlar orqali yuk tashishda qiyinchiliklarga duch kelmoqda, shu bois yangicha yo‘llarni izlash dolzarb vazifa sanaladi.
Transafg‘on temir yo‘li O‘zbekistonning Yevroosiyo makonida tranzit xab sifatidagi o‘rnini mustahkamlash va Markaziy hamda Janubiy Osiyoni yagona transport tarmog‘iga bog‘lashga qaratilgan keng qamrovli strategiyaning ajralmas qismiga aylanadi.