Toshkent, O‘zbekiston (UzDaily.uz) — Markaziy Osiyoda bo'lib o'tadigan BMTning iqlim o'zgarishi bo'yicha birinchi konferensiyasi (COP29) arafasida Montfort Eurasia iqlim o'zgarishi muammosini idrok etishda sezilarli farqlarni hamda konferensiya va uning mintaqadagi ahamiyati to'g'risida ishonch va xabardorlikning sezilarli farqini ko'rsatadigan so'rov o'tkazdi. 
So'rov 2024-yil avgust oyida Ozarbayjon, Gruziya, Qozog'iston, O'zbekiston, Qirg'iziston va Tojikistonda 18 va undan yuqori yoshdagi shahar aholisining vakillik namunasi o'rtasida o'tkazildi. Tadqiqot natijalari: 3
Iqlim harakati zarurligi to'g'risida turli xil qarashlar 
So'rov natijalari shuni ko'rsatdiki, turli mamlakatlarda iqlim o'zgarishi muammosiga munosabat sezilarli darajada farq qiladi. Respondentlarning to'rtdan biridan ko'prog'i (28%) chuqur tashvish bildirgan bo'lsa-da, har bir mamlakatda muammoning keskinligi haqidagi tasavvurlar juda farq qiladi. 
O'zbekistonda so'rovda qatnashganlarning 38% iqlim o'zgarishini o'ta muhim muammo deb biladi, undan keyin Qozog'iston 33% ko'rsatkich ko‘rsatdi. Biroq, Gruziyada respondentlarning 26% bu haqda tashvishlanmaydilar, bu hatto muammoni jiddiy deb hisoblaydiganlar sonidan ham ko'p (20%). 
Ushbu natijalar mintaqadagi iqlim o'zgarishi birinchi darajali yoki ikkinchi darajali masala ekanligi haqidagi muhim kelishmovchiliklarni aks ettiradi. Bu iqlim harakati va barqarorlik bo'yicha konsensusga erishishni qiyinlashtiradi. 
COP29 xabardorligidagi sezilarli bo'shliq 
COP29 haqida xabardorlik mintaqaning turli qismlarida ham juda farq qiladi. Ozarbayjonda respondentlarning 85% bo'lajak konferensiya haqida bilishadi, ammo boshqa mamlakatlarda bu ko'rsatkich ancha past - respondentlarning yarmidan kamrog'i COP29 haqida eshitgan yoki uning ahamiyatini tushungan. Bu mezbon mamlakatdan tashqarida tadbirga e'tiborni jalb qilish qanchalik qiyinligini ko'rsatadi. 
Ozarbayjonlarning 51% konferensiya o'tkazilishini qat'iy qo'llab-quvvatlagan bo'lsa-da, mintaqadagi respondentlarning atigi 37% bu ishtiyoqni baham ko'radi. Ajablanarlisi shundaki, faqat 22% COP29 kabi xalqaro iqlim konferensiyalari global iqlim muammolarini hal qilishda “yuqori samarali” deb hisoblaydi. Bu COP29 tashkilotchilari haqiqiy natijalarga erishish uchun yengib o'tishlari kerak bo'lgan ishonch yetishmasligidan dalolat beradi. 
Butun mintaqada barqaror rivojlanishning aniq ustuvor yo'nalishlari 
So'rov shuningdek, butun mintaqa uchun dolzarb bo'lgan barqaror rivojlanishning asosiy ustuvor yo'nalishlarini aniqladi. Respondentlarning fikricha, eng muhim vazifalar tabiiy resurslarni saqlash va chiqindilarni kamaytirishdir, bu esa davom etayotgan ekologik muammolarning ahamiyatini ta'kidlaydi. 
Ustuvor yo‘nalishlar ro‘yxatida uchinchi o‘rinda qayta tiklanadigan energiya manbalarini rivojlantirish turibdi, bu quyosh va shamol energetikasi kabi yangi yechimlarni joriy etishga tayyorligini ko‘rsatadi. Shu bilan birga, barqaror qishloq xo‘jaligi va chiqindilarni kamaytirish unchalik muhim bo‘lmagan vazifalar sifatida qaraladi, bu esa keng ko‘lamli global muammolar hali mintaqada bunday kuchli ta’sirga ega emasligini ko‘rsatishi mumkin. 
“Ushbu so'rov mintaqaning 80 milliondan ortiq fuqarolari iqlim o'zgarishi va barqaror rivojlanish bilan qanday bog'liqligini tushunish uchun noyob tadqiqotdir", deydi Montfort Eurasia boshqaruvchi direktori Eleanor Kramers. - Markaziy Osiyoda endigina ish boshlagan yoki bu yerda faol ishlayotgan xalqaro kompaniyalar uchun bu natijalar mahalliy ustuvorliklarni hisobga olgan holda ham imkoniyatlar, ham qiyinchiliklarni keltirib chiqaradi. COP29 yaqinlashganda, ushbu mintaqaviy istiqbollarni tushunish barqaror rivojlanishning haqiqiy yutuqlari va biznesning uzoq muddatli muvaffaqiyatiga olib keladigan strategiyalarni ishlab chiqish uchun tobora muhim ahamiyat kasb etmoqda.»